Ağız Sağlığı ve Dil Çatlaması veya Yarılması
Dil Çatlamasının Sebepleri Nelerdir?
Tıp dilinde lingua plicata olarak bilinen dil çatlaması genellikle hiçbir belirti göstermeyen, zararsız ve bulaşıcı olmayan bir hastalıktır.
Bilim insanları tarafından yapılan araştırmalara göre, dünya nüfusunun yaklaşık %5’i dil çatlaması ya da dil yarılması problemiyle başa çıkmaktadır.
Bu yazımızda sizlere dil çatlamasının sebepleri ve belirtileri, ve ayrıca hastalıkla mücadele yollarından bahsedeceğiz.
Belirtiler
Dil çatlamasının en belirgin özelliği dil yüzeyi boyunca bir ya da birden fazla yarık oluşmasıdır.
Yarıkların veya çatlakların sayısı ve derinliği, hastadan hastaya değişmektedir. Yarıkların çok derin olduğu durumlarda, dil farklı bölümlere sahipmiş gibi bir görüntü oluşabilir. Çoğu hastada ise, dilin ortasından aşağı doğru yalnızca büyük bir çatlak oluşur.
Görüntünün dışında, dil çatlaması genellikle hiçbir belirti göstermez. Hastalar çoğu zaman, özellikle de asitli yiyecek ve içecek tükettiklerinde dil yüzeyinde bir yanma hisseder.
Araştırmaların sonucunda dil çatlamasının ve dil yarılmasının yaşlılarda ve, kadınlara kıyasla erkeklerde daha sıklıkla görüldüğü ortaya çıkmıştır.
Dil Çatlamasının Sebepleri
Henüz kesin bir sebep belirlenmemesiyle beraber, yapılan araştırmalar bunun genetik olduğunu ve aile bağlarından geldiğini göstermektedir. Ayrıca 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre sigara içen kişilerin bu hastalığa yakalanma riskinin de daha fazla olduğu kanıtlanmıştır.
Vitamin Eksikliği
Görülen birkaç vakada ise hastalığın sebebi yetersiz beslenme olarak tespit edilmiş, ve 2016 yılında yapılan başka bir araştırmada ise B12 eksikliğinin de dil çatlamasına sebep olduğu kanıtlanmıştır.
Aynı zamanda 2015 yılında yapılan bir araştırma ise hastalığa bağlı olarak gelişen ağrı ve acının sebebinin B vitamini, demir ve çinko eksikliği olduğunu göz önüne sermiştir.
Yapılan araştırmalar sonunda, yetersiz ağız bakımı, ilaç kullanımı ve reflü gibi mide rahatsızlıklarının da yaşanan ağrıyla ilişkili olduğu kanıtlanmıştır. Fakat yine de dil çatlaması vakalarında acı ve ağrı hissi çok yaygın bir durum değildir.
Diğer Sağlık Sorunları
Dil çatlaması veya yarılması ayrıca şunlardan da kaynaklanabilir:
– Dil yüzeyinde pürüzsüz, sıklıkla kabarık yarıkların oluşmasına neden olan dil şekli
-Sedef hastalığı
-Sjögren sendromu (bağışıklık sisteminin kendi kendine oluşturduğu kuru göz ve kuru ağız durumu)
-Kanserli olmayan hücrelerin oluşumuna sebep olan Cowden sendromu
-Bir çeşit hormonal bozukluk olan Acromegaly
-Orofacial granulomatosis adı verilen iltihap
-Down sendromu
-Melkersson-Rosenthal sendromu, nadir görülen bir nörolojik bozukluk
Eğer hasta dilde çatlama ve şekil bozukluğu sorunu yaşıyorsa, ikinci bir sorundan kaynaklanan yanma ve tat kaybı da hissetmesi muhtemeldir.
Dil Çatlaması Tedavisi
Dil çatlaması genellikle tedavi gerektiren bir durum değildir. Dilde oluşan şekil bozukluğu dışında, hastalar genellikle hiçbir belirti göstermez.
Fakat dilin oluklarına yerleşebilecek türden yiyecek kalıntılarının temizlenmesi oldukça önemlidir. Yapılacak olan temizleme işlemi enfeksiyon ve diğer ağız ve dil hijyenine bağlı sorunların önlenmesine yardımcı olur.
Komplikasyonlar
Dilde çatlak oluşumundan sonra pek çok bakteri ve mantar dildeki yarıklardan içeri girip çoğalarak enfeksiyona yol açar. Bu tip vakalarda, doktor tarafından yazılan bir reçete ile mantar önleyici ilaç kullanılır. Bu tip enfeksiyonlar dilde şekil bozukluğu olan kişilerde, ya da dilini fırçalamayan ya da temizlemeyen insanlarda daha sık gözlenir.
Dil çatlama sorunu yaşayan kişilerde, iyi bir ağız bakımı uygulamak ve düzenli olarak diş hekimine görünmek büyük önem taşımaktadır.
Temizleme Yöntemleri
Dildeki oluklarda biriken yemek artıklarını temizlemek bu tip durumlarda en etkili tedavidir. Bu tarz temizleme işlemlerinde hastanın, ağız bakım rutininin bir parçası olarak dil fırçası ya dil sıyırıcı kullanması önerilir.
2013 yılında yapılan bir çalışmada, diş fırçalamanın yanı sıra dil fırçası ve sıyırıcı kullanmak dili temiz tutmakla beraber plak oluşumuna da engel olduğu kanıtlanmıştır.
Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?
Çatlama durumunda dildeki yarıklarda yemek artığı birikmesi, bakteri veya mantarların çoğalmasına ve enfeksiyona veya diğer ağız sağlığı sorunlarına yol açabilir.
Dilinde çatlama veya yarılma bulunan ve bundan kaynaklı ağız ve diş sağlığı problemi yaşayan vakaların en kısa zamanda profesyonel bir yardım alması gerekmektedir.
Fakat her şeyden önce, yılda birden fazla düzenli olarak diş hekimine görünmelisiniz.
Özetle
Dil çatlaması genellikle hiçbir belirti göstermez, fakat bazı kişilerde özellikle asitli yiyecek ve içecek tüketildiği zaman dilde hassasiyet ve yanma oluşur.
Dildeki yarıklarda veya çatlaklarda, bakteri veya mantar üremesi durumunda ise, enfeksiyon oluşumu gerçekleşir.
İyi bir ağız bakımı enfeksiyon ve ağız kokusu, ya da çürük gibi diğer ağız sağlığı problemlerini önlemede en etkili çözüm yoludur.
Kaynak: https://www.medicalnewstoday.com/articles/cracked-tongue#summary
Ağız Kokusu Nasıl Engellenir? Yazımıza da Göz Atın.
