Diş abrazyonu ve diş erozyonu, dişin dış kaplaması olan mineyi aşındıran iki tip hasardır. Mine bir kez zarar gördüğünde dişin veya dentinin iç tabakası, mineden çok daha yumuşak olduğu için aşınma daha da hızlı gerçekleşir. Mine tamamen ortadan kaybolduktan sonra ise çukur lezyonlar ortaya çıkar.
Asit erozyonu olarak da bilinen diş erozyonu, abrazyondan farklı görünür ve diş yüzeyinde oyulmuş bir alan bırakır. Asitler tarafından gerçekleştirilen kimyasal çözünme nedeniyle diş yapısının geri dönüşü olmayan kaybı olarak tanımlanmaktadır. Bu, diş çürümesi veya travma nedeniyle diş kaybından farklıdır ve bakteri kaynaklı değildir. Abrazyonda yaşanan diş dokusuna yönelik kayıplar ise daha mekanik gerekçelere bağlıdır. Ancak bu iki süreç de aynı anda devam ettiğinde daha fazla hasara neden olabilir.
Diş Erozyonu Nedir?
Diş erozyonu belirtileri, diş dokusunun kireçlenmesi veya yapısında demineralizasyon yaşanmasıdır. Diğer aşınmalardan farklı olarak erozyona fiziksel değil kimyasal bir süreç neden olur. Ağızdaki asit oranı yüksek olduğunda diş dokusu erimeye başlar. Bu durum, mine ve dentini çözen bir asit tarafından diş yüzeyinin aşınması halidir. Diş hekimleri, erozyonun şiddetini resimlerle belgelemeli ve zaman içindeki erozyonu karşılaştırmak için bu modelleri periyodik olarak kullanmalıdır.
Erozyonun belli nedenleri vardır; beslenme, tükürük akışı, regürjitasyon, açığa çıkmış dentin ve idiyopatik (nedeni bilinmeyen). Beslenme kaynaklı nedenler arasında gazlı içecekler, meyve suları ve meyveler bulunur. Regürjitasyon durumunda ise gastroözofageal reflü hastalığı, anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları yer alır.
- Ekşi yiyecek veya içecek tüketimi: Turunçgiller, elma suları, şarap, bira ve kola yüksek asit seviyesine sahiptir. Diş erozyonuna neden olabilirler.
- Düşük tükürük üretimi: Tükürük, yiyecekleri ağızda “yıkama” rolüne sahip olduğu için asidi nötralize etmeye yardımcı olur. Zamanla, yaşlanmaya ve yıllar içinde kullandığımız ilaçlara bağlı olarak tükürük üretimi azalır. Mineyi, asidik pH’den yıkayıp koruyamaz ve diş erozyonuna yol açar.
- Kronik kusma: Kusma durumunda mideden gelen aşırı asitli mide suyu ağza gelir ve dişlerle temas ederek diş erozyonuna neden olur.
Erozyondan etkilenen dişleri restore etmek için bazı çözümler mevcuttur. Bu aşınma durumu daha da ilerleyip dentin açığa çıktığında dişi, aşağıdaki yollardan biriyle korumak en iyisidir.
- Kompozit restorasyonlar: Hafif erozyon durumunda
- Seramik kaplamalar: Daha estetik ve uzun süreli bir etki için
- Seramik diş kuronları: Dişin tüm yüzeylerinde ileri düzeyde aşınma olması durumunda
Diş Abrazyonu Nedir?
Abrazyonu oluşturan faktörler dışsaldır ve erozyonla birlikte her ikisi de diş dokusu kaybı ile karakterizedir. Abrazyondan etkilenen dişlerdeki kusurlar, sert nesnelerle tekrarlanan temastan kaynaklanır. Bu sabit temaslar, dişin etkileşime girdiği kısımlarını aşındırır.
Diş aşınmasına, dişlere sürtünen veya kazınan bir şey neden olur. Çok sert fırçalama, diş sıkma ve gıcırdatma abrazyonun yaygın nedenleridir. Kürdanlar agresif kullanılırsa aşınmaya neden olabilir. Hareketli protezler veya tutucular bile takılıp çıkarılırken veya çiğneme esnasında dişe sürtünerek dişin aşınmasına neden olabilir. Aşınma nedenleri aşağıdaki gibidir.
- Kalem yemek, dişlerin arasında kabuklu yemiş kırmak gibi kötü alışkanlıklar
- Kürdanın kötüye kullanımı
- Üfleme aletleri, dikiş iğnelerini dişlerin arasında tutmak
- Şişeleri dişlerle açmak
Diş minesiyle tekrar tekrar temas eden tüm bu nesneler ona zarar verir. Aşınmış dişleri bu durumdan kurtarmak için çözümler şunlar olacaktır:
- Kompozit restorasyonlar: Hızlı bir sonuç için (yaklaşık bir saatlik tek seans)
- Seramik restorasyonlar: Daha dayanıklı bir sonuç için
- Seramik diş kaplamaları: Maksimum estetik sonuç için ön dişlere uygulanır.
Bu Yazı İlginizi Çekebilir: Çocuklarda Diş Beyazlatma Önemli Mi ?
