Diş sıkma veya gıcırdatma (bruksizm) genellikle uyku sırasında ortaya çıkar. Buna uyku veya gece bruksizmi denir. Ayrıca uyanıkken de bilinçaltında dişlerinizi gıcırdatabilir veya çenenizi sıkabilirsiniz. Bu, uyanık bruksizm olarak bilinir. Hastalık sebebiyle diş eti çekilmesi yaşanabilir ve durum çok daha vahim bir hal alabilir. Daha da kötüsü, geri çekilen diş eti dokuları tekrar büyümeyecektir.
Bruksizmden muzdarip olan insanlar genellikle derin uyuduklarında dişlerini gıcırdatırlar. Bu nedenle diş sıkma, insanlar bir süre acı çekene kadar tipik olarak teşhis edilmez. Birçoğu ilk başta dişlerinin gıcırdadığının farkında bile değildir. Ta ki ufalanmış veya çatlamış bir dişle uyanana kadar.
Diş Gıcırdatma ve Diş Eti Çekilmesi
Can sıkıcı bir alışkanlıktan çok daha fazlası olan bruksizm, ağız sağlığınız için ciddi bir tehlikedir. Hatta aşınmış ve çatlamış dişlere bile neden olabilir. Diş sıkma; genetik, anormal stres seviyeleri veya uyku bozuklukları dahil olmak üzere sayısız farklı sebeplerle bağlantılıdır. Ne yazık ki bruksizmin verdiği zarar dişlerle bitmez. İstemsiz yapılan bu hareketin diş etlerine uyguladığı baskı nedeniyle diş eti çekilmesi yaşanabilir.
Diş gıcırdatma ayrıca dişleri yuvalarında gevşeterek bakterilerin toplanabileceği derin diş eti cepleri oluşturabilir. Bu bakteriler, diş etlerinin dişlerden daha da geriye çekilmesine neden olarak hassas diş kökünü açığa çıkarabilir.
Diş Sıkma Neden Olur?
Diş sıkmanın nedeni her zaman kesin ve net değildir. Ancak genellikle stres, kaygı veya uyku bozuklukları gibi diğer faktörlerle bağlantılıdır.
Stres ve kaygı: Diş gıcırdatma genellikle stres veya kaygıdan kaynaklanır ve birçok insan bunu yaptıklarının farkında değildir. Genellikle uyku sırasında gerçekleşir.
İlaçlar: Dişleri sıkmak bazen belirli ilaç türlerini almanın bir yan etkisi olabilir. Özellikle, SSRI (Seçici Serotonin Gerialım İnhibitörleri) olarak bilinen antidepresanlarla bağlantılıdır.
Uyku bozuklukları: Horluyorsanız veya obstrüktif uyku apnesi sendromu (OSAS) gibi bir uyku bozukluğunuz varsa uyurken dişlerinizi gıcırdatmanız daha olasıdır. OSAS, siz uyurken nefesinizi keser.
Yaşam tarzı: Diş gıcırdatma olasılığını artıran veya daha da kötüleştiren diğer faktörler şunlardır:
- Alkol
- Sigara
- Ecstasy ve kokain gibi eğlence amaçlı uyuşturucular
- Çay veya kahve gibi çok sayıda kafeinli içecek içmek (Günde 6 veya daha fazla fincan)
Önlemek İçin Ne Yapılabilir?
Stres ve kaygı yönetimi, kişilerde bruksizmi azaltmaya veya önlemeye yardımcı olabilir. Uzmanlar; televizyon, bilgisayar veya işle ilgili diğer öğelerin bulunmadığı serin, karanlık, sessiz bir oda dahil olmak üzere iyi bir uyku ortamını teşvik eder. Yatmaya yakın saatlerde gevşemenizi ve “yatıştırıcı bir uyku rutini” yaratmanızı önerirler. Çocuklar için ise sıcak bir duş almak, kitap okumak veya müzik dinlemek iyi birer tercihtir. Diğer bir ipucu da yan veya mide üzerinde uyumak ve bol miktarda egzersiz yapmaktır.
Bruksizm Tedavisi
Diş sıkma problemini tedavi etmek, diş ve diş etleri üzerindeki baskıyı azaltabilir ve diş eti çekilmesinin gelişimini önleyebilir ve yavaşlatabilir.
Gece koruyucuları: Ağız atelleri, ağız koruyucuları ve oklüzal koruyucular olarak da adlandırılan bu cihazlar üst veya alt dişlerin üzerine takılır. Dişleri ayrı tutmak için tasarlanmışlardır ve farklı sertlik, dayanıklılık, kalite ve konfor seviyelerine sahiptirler. Özel gece koruyucuları, profesyonel bir laboratuvarda tıbbi materyallerden üretilir ve genellikle daha uzun süre dayanır.
Botoks: Çene kaslarını hedef alan botoks enjeksiyonları, tekrarlayan diş sıkma problemini kolaylaştırabilir.
İlaçlar: Kas gevşetici ve ağrı kesici gibi ilaçlar bazen kasları gevşetmek ve çenedeki ağrı ve iltihabı hafifletmek için kullanılır. Bazı durumlarda anksiyete, uyku apnesi veya gastroözofageal reflü hastalığı gibi diğer tıbbi durumlara yönelik ilaçlar veya tedaviler de bruksizmi hafifletmeye yardımcı olabilir.
İlginizi Çekebilir: Ağız Gargarası Kullanmanın Önemi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
