İnsan vücudu karmaşık bir makinedir. Tercih ettiğiniz yiyecekler ve bunları ne sıklıkta yediğiniz; genel sağlığınızı, diş ve diş etlerinizi etkileyebilir. Çok fazla şekerli gazlı içecek, meyve suları veya besleyici olmayan atıştırmalıklar tüketirseniz çürük riski altında olabilirsiniz. Diş çürüğü en yaygın kronik hastalıktır, ancak iyi olan şu ki tamamen önlenebilir. Bu anlamda diş sağlığı ve beslenme kavramları birbirinden ayrı düşünelemeyecek kavramlardır.
Her türlü şeker içeren yiyecekler dişlerde çürük oluşmasına katkıda bulunabilir. Yediğiniz şeker miktarını kontrol etmek için yiyecek ve içeceklerdeki besin değerleri ile içerik etiketlerini okumanız ve şeker oranı en düşük olanları seçmeniz gerekir.
Ayrıca tüm şekerler çürümeye neden olabilir ve birçok biçimde vücudumuza girebilir. Genellikle ‘oz’ ile biten maddeler şekerdir. Örneğin; sakkaroz, fruktoz ve glikoz sadece üç tiptir. Bu şekerlerin tümü dişlerinize zarar verebilir, çürük oluşturabilir.
Etiketleri okurken ‘şeker ilavesiz’ ifadesinin mutlaka ürünün şekersiz olduğu anlamına gelmediğini unutmayın. Bu sadece ekstra şeker eklenmediği anlamına gelir. Bu ürünler yukarıda sıralananlar gibi şekerler içerebilir veya şekerler ‘karbonhidratlar’ olarak listelenebilir. Yüksek şekerli yiyeceklerle atıştırmak, şekerli veya asitli içecekler içmek, tatlı içecekleri yudumlamak ve yapışkan yiyecekler yemek gibi belirli alışkanlıklar çürük ile bağlantılıdır.
Diş Çürümesine Neden Olan Beslenme Alışkanlıkları
Son yıllarda araştırmacılar, dişlerde çürük oluşumu söz konusu olduğunda belirli beslenme alışkanlıklarından uzak durmanın önemli olduğunu ortaya koymuştur.
Yüksek Şekerli Atıştırmalıklar Tüketmek
Şekerli atıştırmalıklar satın almadan önce bir düşünün. Birçok çalışma, tatlı ürünlerin sık sık tüketilmesinin çürüklere yol açtığını bulmuştur. Şeker oranı yüksek yiyecekleri devamlı atıştırmak, dişlerinizin çeşitli asitlerin çözücü etkilerine maruz kalma süresini uzatarak diş çürümesine neden olur.
Okula giden çocuklar arasında yakın zamanda yapılan bir araştırma, kurabiye ve patates cipsi yiyenlerin yemeyen çocuklara göre dört kat daha fazla çürük geliştirme olasılığının olduğunu göstermiştir.
Diş Sağlığı ve Beslenme Tercihleri
Sıvı haldeki şekerin en yaygın kaynağı; şekerli alkolsüz içecekler, spor içecekleri, enerji içecekleri ve meyve sularıdır. Şekere ek olarak bu içecekler diş çürümesine neden olabilecek yüksek asit seviyelerine sahiptir. Finlandiya’da yapılan büyük bir çalışmaya göre günde 1-2 şekerle tatlandırılmış içecek içmek, %31 daha yüksek çürük riskiyle bağlantılı bulunmuştur.
Ayrıca Avustralya’da 5-16 yaş arası çocuklarda yapılan bir araştırma; tüketilen şekerli içeceklerin sayısının, bulunan çürüklerin sayısıyla doğrudan ilişkili olduğunu göstermiştir. Dahası, 20.000’den fazla yetişkinin katıldığı bir çalışmaya göre ara sıra şekerli içecek içenlerin, hiç şekerli içecek içmeyenlere kıyasla diş kaybetme riski %44’lük bir oranla artmaktadır.
Bu, günde iki defadan fazla şekerli bir içecek içmenin diş kaybetme riskinizi neredeyse üç katına çıkardığı anlamına gelir. Başka bir çalışma ise şeker alımını günlük kalorinin %10’undan daha azına indirmenin, diş çürüğü riskinizi azalttığını bulmuştur.
Şekerli İçecekleri Yavaş İçmek
Gün boyunca sürekli şekerli içecekler içiyorsanız bu alışkanlığı yeniden düşünmenin zamanı geldi demektir. Araştırmalar, içeceklerinizi içme tarzınızın çürük geliştirme riskinizi etkilediğini göstermiştir. Buna göre şekerli içecekleri ağzınızda uzun süre tutmak veya sürekli yudumlamak çürük riskini artırmaktadır.
Bunun nedeni, dişlerinizi daha uzun süre şekere maruz bırakmak ve kötü bakterilere zarar vermeleri için daha fazla fırsat vermektir.
Diş Sağlığı ve Yapışkan Gıdalar Yemek
Yapışkan yiyecekler; sert şekerlemeler, naneli şekerler ve lolipoplar gibi uzun süreli şeker kaynaklarıdır. Bunlar ayrıca çürük ile bağlantılıdır. Bu yiyecekleri ağzınızda daha uzun süre tuttuğunuz için şekerler yavaş yavaş salınır. Böylece ağzınızdaki zararlı bakterilere şekeri sindirmesi ve daha fazla asit üretmesi için bolca zaman vermiş olursunuz. Patates cipsi, bisküvi ve aromalı kraker gibi işlenmiş, nişastalı yiyecekler de ağzınıza yapışarak oyalanabilir ve çürük yaratabilir.
İlginizi Çekebilir: Elektrikli Diş Fırçası Zararlı mı?
