2050 yılına kadar nüfusun yaklaşık beşte birinin 65 yaşın üzerinde olacağı ve bunun 1,6 milyar kişiye denk geleceği tahmin edilmektedir. Yaşlı hastalara veya aile üyelerine bakanların, hareketliliklerindeki azalma ve bilişsel yeteneklerdeki kayıplar nedeniyle yaşlıların diş bakımı konusunda daha fazla zorlukla karşılaşması olasıdır.
Ağız sağlığı kötü olan yaşlı insanlar ağrı ve rahatsızlık içinde olabilir, ağız ve çenelerinde sorunlar yaşayabilirler. Ayrıca, genel sağlıkları üzerinde etkisi olan beslenme eksikliklerine yol açabilecek yeme ve içme konusunda zorluklar da yaşayabilirler.
Yaşlılarda Ağız Hijyeni Neden Önemlidir?
Ağız sağlığı; yaşlı insanların yaşam kalitesini, genel sağlığını ve refahını etkileyen önemli bir faktördür. Diş kaybı, diş çürüğü, diş eti hastalığı (periodontitis), ağız kuruluğu (kserostomi) ve ağız kanserleri genellikle yaşlı insanlar tarafından görülür. Ayrıca bu hastalar, lokal anestezikler ve analjezikler dahil olmak üzere diş hekimliğinde kullanılan ilaçlara karşı artan bir hassasiyet gösterebilir.
İnsanlar yaşlandıkça bazen dişlerini etkili bir şekilde temizlemek için gereken el becerisini kaybederler, bu nedenle biraz yardım sağlamanız gerekebilir. Evde yaşlı bakımının önemli bir parçası ağız hijyenidir. İyi ağız sağlığı; sevdiklerinizin yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir, istedikleri yiyecekleri rahatça yemelerini, güvenle konuşmalarını ve gülümsemelerini mümkün kılar. Ek olarak sigara içen 50 yaş ve üstü yetişkinlerin, herhangi bir diş sağlığı problemi yaşama olasılığı sigara içmeyenlere göre daha yüksektir.
Yaşlı yetişkinlerde ağız sağlığı sorunları şunları içerir:
- Tedavi edilmeyen diş çürüğü: 65 yaş ve üzeri yetişkinlerin neredeyse tamamında (%96) bir çürük vardır. Ayrıca her 5 kişiden 1’inde tedavi edilmemiş diş çürüğü sorunu mevcuttur.
- Dişeti hastalığı: Yaşlı yetişkinlerin yüksek bir yüzdesi diş eti hastalığına sahiptir. 65 yaş ve üzerindeki her 3 kişiden 2’si (%68) diş eti hastalığı problemi yaşar.
- Diş kaybı: 65 yaş ve üzeri yetişkinlerin yaklaşık 5’te 1’i tüm dişlerini kaybetmiştir. Tam diş kaybı; 75 yaş ve üstü yetişkinlerde (%26), 65-74 yaşındaki yetişkinlere (%13) kıyasla iki kat daha yaygındır. Diş eksikliği veya takma diş olması, beslenmeyi etkileyebilir. Çünkü dişsiz veya protezli kişiler genellikle taze meyve ve sebze gibi yiyecekler yerine yumuşak, kolay çiğnenebilen gıdaları tercih ederler.
- Ağız kanseri: Ağız kanserleri öncelikle yaşlı erişkinlerde teşhis edilir. Ortalama tanı yaşı 62’dir.
- Kronik hastalık: Romatoid artrit, diyabet, kalp hastalıkları ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi kronik hastalıkları olan kişilerin diş eti hastalığı geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Yaşlılar İçin Ağız Bakımı Nasıl Olmalıdır?
Sevdiklerinize, diş eti hastalıklarını ve diş çürümelerini önlemeye yardımcı olmak için günde en az iki kez florür içeren bir diş macunu ile dişlerini fırçalamalarını tavsiye edin. Yaşlı insanlar yumuşak ila orta diş fırçası kullanmalıdır. Şekli bozulduğunda ise değiştirmelerini hatırlatmanız gerekebilir.
Eğer etrafınızdaki yaşlı bireyler dişlerini temizlemekte zorlanıyorsa yardıma ihtiyacı olabilir. Ancak sizden veya bakıcısından yardım istemek zorunda kalmaktan utanabilirler. Evde 24 saat bakım alıyorlarsa yanlarında bulunan yardımcısı, en iyi çözümü bulana kadar farklı yöntemler denemelidir. Örneğin, bazı insanlar tüm dişlere daha kolay ulaşabilmek için başlarını eğmeyi daha faydalı bulurlar.
Elektrikli diş fırçası gibi yardımcı araçlar, hareketleri kısıtlı olan yaşlılar için faydalı olabilir. Eğer kişi standart bir diş fırçasını kavramakta zorlanıyorsa özel olarak tasarlanmış esnek saplı bir fırça ile daha iyi idare edebilir. Alternatif olarak kavramayı kolaylaştırmak için diş fırçasının sapı üzerine bir köpük sarılabilir. Florürlü gargaralar ve jeller de diş hastalıklarını önlemeye yardımcı olabileceğinden yaşlılar için ağız bakımında fırçalamaya ek olarak kullanılabilir.
“Yaşlıların Diş Bakımı” yazımızı okuduysanız Takma Diş Bakımı yazımız ilginizi çekebilir.
