Gün boyunca kendinizi çenenizi sıkarken bulur; hassasiyet, ağrılı bir çene veya baş ağrısı ile uyanırsanız diş sıkma veya gece diş gıcırdatma olarak da bilinen bruksizmden muzdarip olabilirsiniz. İnsanlar stres veya kaygıya tepki olarak bruksizm geliştirebilir. Ancak bu alışkanlık, hayatın farklı dönemleri boyunca devam eder ve vücuda zarar verebilir. Çok yönlü tedaviler, hastaların süreci daha iyi yönetmesi ve üstesinden gelmesi için bruksizmin kaynağını bulmalarına yardımcı olabilir.
Gece Diş Gıcırdatma Belirtileri ve Nedenleri
Uyku bruksizmi bir tür uyku bozukluğudur. Durumu tespit etmek ise bazen zordur. Dişlerinizi gıcırdatmanın sesi, sizi veya yakınlarınızı uyandıracak kadar yüksek değilse bunu yapıp yapmadığınızı kesin olarak bilmek zorlayıcı olabilir. Diş gıcırdatma deneyimlerinin yaklaşık %80’i sesli değildir. Genellikle uyku sırasında ortaya çıkar, ancak uyanık saatlerde de olabilir. Çoğu zaman kişi, bilinçli olarak bunu yaptığının farkında değildir. İnsanların uyandıkları zaman fark edebilecekleri belirtiler şunlardır:
- Yüz ağrısı
- Çene ağrısı ve sertliği
- Çeneyi hareket ettirirken tıklama veya kıtırdatma sesleri
- Baş ağrısı
- Hassas, gevşek veya kırık dişler
- Aşınmış dişler
- Kırık veya gevşek dolgular
Hayat kalitesini oldukça düşüren ve gece yaşanan diş gıcırdatmalarının sebepleri ise aşağıdaki gibi olmaktadır.
Stresli Olmak
Yoğun stres altında olduğunuzda vücudunuz genellikle gergin hisseder. Bazı insanlarda bu gerginlik, bruksizme dönüşebilir. O kadar çok stres altında olurlar ki uykuda bile tam olarak rahatlayamazlar. Stresle nasıl başa çıktığınız, bu konuda iyi bir rol oynayabilir.
Günlük yaşamınızda veya işte çok fazla baskı altında hissediyor ve bunun uykunuzu etkilediğini düşünüyorsanız stresi azaltmanın yolları hakkında diş hekiminizle konuşmayı deneyin. Derin nefes alma, gevşeme egzersizleri ve meditasyon size yardımcı olabilir.
Dişlerinizin Düzgün Sıralı Olmaması
Bazen, bruksizmin nedeninin zihninizle ya da dişlerinizle ilgisi yoktur. Dişler yanlış hizalandığında da kişinin uyku sırasında dişlerini gıcırdatması olasıdır.
Uyku Bozukluğunuzun Olması
Bazı araştırmalar, bruksizm ve uyku apnesi gibi bozuklukları olan kişiler arasında bir bağlantı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Kişi, uyku apnesi sırasında geçici olarak nefes almayı bırakır. Uyku apnesinin yaygın belirtileri arasında çok yüksek sesle horlama ve uykuda nefes nefese kalma yer alır.
Dişlerini gıcırdatan ve uyku apnesi olan kişiler, genellikle uykudan uyanmanın bir yolu olarak solunum durmasının sonunda dişlerini gıcırdatırlar. Bu iki bozukluğa da sahip olan kişiler, uyku apnesini tedavi ettiklerinde gece diş gıcırdatma sorununun da çözüldüğünü görürler.
Geceleri Dişlerinizi Sıkıyorsanız Ne Yapmalısınız?
Geceleri dişlerinizi gıcırdattığınızı veya sıktığınızı düşünüyorsanız sorunun temeline inmek için diş hekiminizden randevu almak iyi bir fikirdir. Bruksizm için en yaygın tedavi, uyurken dişlerinizin üzerine bir gece plağı yerleştirmenizdir. Ağzınıza özel olarak oturan ve sert malzemelerden yapılmış gece koruyucuları, dişlerinizdeki baskıyı azaltır ve uyurken çenenizdeki gerilimi kontrol etmenize yardımcı olur.
Bazı durumlarda kendi kendinize önleyici tedbirler almak, dişlerinizi gıcırdatma olasılığınızı azaltabilir. Diş hekiminiz aşağıdaki yöntemleri denemenizi önerebilir.
- Kafein, tütün ve alkolü azaltın: Çalışmalar; kafein, tütün ve alkol kullanımı ile bruksizm arasında bir bağlantı keşfetmiştir.
- Çene gevşeme egzersizleri yapın: Çeneyi gevşetmeyi öğrenmek, diş gıcırdatma sıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.
- Yiyecek olmayan nesneleri çiğnemekten kaçının: Sakız, kalem veya kürdan çiğnemek çenede gerginlik oluşturarak dişlerinizi gıcırdatmanıza ve sıkmanıza neden olabilir.
Doktorlar, hastanın spesifik semptomlarına ve stres faktörüne bağlı olarak aşağıdaki yaklaşımları tercih edebilir.
- İlaçlar: Kas gevşeticiler çeneyi gevşetmeye ve gece gıcırdatmayı durdurmaya yardımcı olabilir. Sizi diş gıcırdatma riskine sokan bazı antidepresanlar kullanıyorsanız doktor, reçetenizi daha farklı bir reçeteyle değiştirebilir.
- İşlemler: Botox enjeksiyonları, diş gıcırdatma sırasında kullanılan çene kaslarını felç eder. 1990’lardan beri kullanılmakta olan bu yöntem oldukça güvenilir ve etkilidir.
- Davranışsal stratejiler: Ağrı merkezlerinde (algoloji) çalışan psikologlar; tetikleyicileri belirleme, stres yönetimi ve gevşeme eğitimi yoluyla hastalarla birlikte çalışır.
İlginizi Çekebilir: Diş Kaybı Nasıl Önlenir?
